Een soundtrack die bulkt van het Balkanese goud

Jagshemash. Het is mijn taak als schrijver en in ieders muzikaal belang de juiste sfeer te schetsen alvorens van wal te steken over de Onderhond dezes editie: ik neem u mee naar een onherbergzaam Kazachstans boeregat, alwaar we geen nagel hebben om aan ons achterwerk te krabben en aangesproken worden met heerlijk bekkende namen als Azamat, Oksana of Urkin. Denk daar nog een goedkope stereoketen, wat jerrycans gevuld met gealcoholiseerde paardenmelk en een als dansplek dienstdoend dorpsplein bij en klaar is kees. O ja, de dorpsverkrachter ligt voor de gelegenheid vastgeketend aan een paal, u hoeft zich tijdens het dansen geen zorgen te maken.

De humor in Borat: Cultural Learnings of America for Make Benefit Glorious Nation of Kazakhstan (2006) - een film die anno 2019 onmogelijk de cinemazalen zou halen - kent weinig evenknieën, en daar draagt de Balkanese soundtrack een serieuze steen aan bij: Magic Mamaliga van OMFO - een persoonlijke favoriet - is een 2 minuten durende oorwurm die dermate indringend is dat het na één luistersessie nog dagenlang zal huishouden in je hoofd. Tinnitus, maar dan prettig. Het lied swingt immers als een tiet, met dank aan de biologerende cadans en het slag fluitwerk waar zelfs de rattenvanger van Hamelen een puntje aan kan zuigen. Puur goud.

Hofleverancier OMFO levert met Money Boney andermaal een voltreffer af: doorheen het lied waait een Gipsy/Balkan-ambiance om u tegen te zeggen. Van deze track krijgt ondergetekende de onbevangen neiging de baan op te trekken in een door muilezels voortgetrokken auto, met de ramen wagenwijd open en in de mondhoek een gerolde sigaret. In Siki Siki Baba, een geestesproduct van Kocani Orkestar, worden de dansgrage mensen onder ons vergast op bruisend muzikaal werk van een schare trompettisten. De dansvloer op een volksfeest in pakweg Tirana staat gegarandeerd tjokvol wanneer dit lied uit de boxen schalt. En zo ik vermoed idem dito voor Fakbar Letteren.

Zoals het praktische iedere Hollywoodfilm betaamt, duiken er in Borat naast humoristische pieken ook momenten van crisis op. Goran Bregović, een multigetalenteerde muzikant uit Bosnië-Herzegovina, omkleedt een van die momenten met het hartroerende Ederlezi. Een prachtig nummer dat onder begeleiding van een fantastische, haast kinds aandoende stem en een onverhoeds opduikend orkest arm- en nekharen doet rijzen. Op emotioneel vlak nec plus ultra, zeker voor zij die zich wel eens durven wentelen in een cocon van melancholie.

Doch genoeg gemijmerd. Fanfare Ciocarlia trekt ons met z'n meeslepende versie van Steppenwolfs Born to be Wild (Borat Version) weer uit het tranendal. De gitaren in het originele nummer ruimen plaats voor trompetten, dewelke het lied van bakken schwung en dansbaarheid voorzien. Zij die bekend zijn met de cultfilm Easy Rider weten dat Born to be Wild er een glansrol in speelt; hetzelfde kan en mag gezegd worden over de Borat-versie. De Balkanbeat-sound die de Fanfare brengt is om duimen en vingers af te likken. (Benieuwd wat Ines Vandaele zou maken van de dynamische trompetpartituren).

Afsluiten doen we met Borats eigenzinnige parodie op de nationale hymne van Kazachstan, het door Erran Baron Cohen (broer van) gecomponeerde O Kazakhstan. De Hans Teeuwen aandoende lyrics - Snelkookpan, hmm? - zijn van een nietsontziend niveau, waardoor het satirisch gebrachte volkslied een geslaagd komisch punt achter de film plaatst: ‘Kazakhstan’s prostitutes cleanest in the region’, luidt het onder meer. U weet me dunkt waar zijn.