Crowdfunding biedt perspectieven voor de cultuursector

De laatste jaren lijkt de geldkraan naar de Vlaamse cultuursector steeds meer te worden dichtgedraaid: kunstenaars en kunstenorganisaties vallen uit de subsidieboot, jong talent moet de bedeltoer op willen ze hun project gefinancierd krijgen. Dan wordt crowdfunding vaak naar voor geschoven als het licht in de duisternis. Een financieringssysteem waarbij een initiatiefnemer zijn project via een crowdfundplatform aanbiedt aan particuliere investeerders.

Begin dit jaar haalde filmmaker Robbe De Hert hiermee nog de voorpagina's van de kranten. Een student had een crowdfundcampagne opgestart om het laatste financiële eind (€ 100.000) voor diens film Hollywood aan de Schelde dicht te fietsen, na onenigheid met het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF).

Verdriedubbeling van de inkomsten

Afgaande op het rapport van crowdfund adviesbureau Douw & Koren, dat sinds 2013 de ontwikkelingen van crowdfunding in België bijhoudt, zijn de inkomsten via crowdfunding in de creatieve sector* verdriedubbeld: van 1,1 miljoen in 2015 naar 3,3 miljoen in 2016. Wat verdeeld over 433 succesvol beëindigde acties neerkomt op een gemiddeld opgehaald bedrag van € 7.600 per campagne.

Over het slaagpercentage van de opgezette culturele acties blijft men binnen de sector op de vlakte. 'Crowdfundplatformen zijn niet zo happig om dat te zeggen', weet Koen Van Vliet, die culturele ondernemers steunt bij crowdfunding. Slaagpercentages kunnen variëren van 30% tot wel 80%, afhankelijk van de selectiviteit aan de poort bij platformen. Enig voorbehoud tegenover dergelijke cijfers is dus aangewezen.

Succesverhaal uitgeverij Das Mag

Bezint eer ge begint is in het crowdfundgebeuren geen loze leuze. 'Over het algemeen helpt het dat een project concreet afgebakend is', benadrukt Van Vliet. 'Zeg wat je wil doen en hoeveel het gaat kosten. Wanneer mensen daarvan een beeld kunnen vormen, loopt financiering via crowdfunding makkelijker.' Daarnaast loont het om over een uitgebreid netwerk te beschikken. Maar liefst 30% van het geld dat je ophaalt, komt uit je directe omgeving van kennissen.

Het kan ook geen kwaad om te rade te gaan bij een succesverhaal. Zo haalde uitgeverij Das Mag, onder meer uitgever van Lize Spit, een startkapitaal van € 190.000 op bij 3.000 investeerders, die in ruil voor hun inbreng de eerste drie uitgebrachte boeken cadeau kregen. Mede door het draagvlak dat de crowdfundactie opleverde, kon de uitgeverij een hoge vlucht nemen en inzetten op een nieuw, auteursgericht publicatiebeleid.

'In principe is crowdfunding een manier om je band met je publiek te versterken', maakt Van Vliet zich sterk. 'Voor 99% bestaat het uit marketing. Je moet het juiste publiek vinden dat in jou wil investeren. In de kunst en cultuur is dat misschien wel een belangrijker aspect dan geld.'

*Het ruime begrip 'creatieve sector' staat voor: mode, muziek, design, architectuur, communicatie, reclame, gedrukte media, beeldende kunst, games, nieuwe media, podiumkunsten, cultureel erfgoed en patrimonium en de audiovisuele sector.