De Legende (4): Raf Sciot

U staat onder geneeskundestudenten bekend als iemand die bijzonder lesgeeft. De ene vindt het geweldig, de ander kinderachtig. Hoe geeft u les?
Raf Sciot: “Ik vind "infotainment" een heel belangrijk onderdeel van lesgeven. Het is belangrijk dat als je anderhalf uur voor een zaal van 300 à 400 studenten staat, dat die tijd voor iedereen een beetje aangenaam is. Professioneel entertainen is niet evident. Ik probeer het wat af te toetsen aan de studenten. Soms is het er misschien wat over, dat geef ik toe.”

“Het is belangrijk de aandacht erbij te houden voor iedereen. Ik gebruik in mijn lessen vaak metaforen, bijvoorbeeld over een oom en een tante die samen de jonge celletjes opvoeden. Als ik na jaren een oud-student tegenkom, hebben ze meestal de metaforen onthouden. Je kunt daar de essentie van een fenomeen in vatten. Dat vormt de basis voor mijn lessen; dat ze begrijpelijk zijn en aangenaam.”

Vorig jaar heeft u het Gouden Krijtje, de prijs voor de beste docent van Medica, gewonnen. Bent u daar trots op?
Sciot: “Dit jaar heb ik hem weer gewonnen! Ik ben daar apetrots op. Er is mij niets zo dierbaar als die Gouden Krijtjes. Ik koester die meer dan een publicatie in Nature (toonaangevend wetenschappelijk tijdschrift, red.). Ik vind het jammer dat sommige proffen het lesgeven als een last ervaren, want goede lesgevers zijn een visitekaartje voor de universiteit. Een Gouden Krijtje is voor mij de erkenning dat ik goed lesgeef.”

"Ik koester een Gouden Krijtje meer dan een publicatie in Nature"

Pathologie

U bent een van de betere pathologen van Europa, bent u daar niet trots op?
Sciot: “Ik ga dat nooit beamen natuurlijk. Ik ben gespecialiseerd in een bepaald subdomein van de pathologie, een kleine niche, en daarin mag ik meedraaien. Ik mocht spreken op het grootste congres voor pathologen in Seattle. Dat is weinig Europeanen gegund. Daar ben ik fier op. Ik mag dat zeggen zonder te blozen.”

U blijft er heel bescheiden onder.
Sciot: “Ik heb twee belangrijke dingen van mijn vader geleerd. Het eerste is dat je altijd bescheiden moet zijn. Ieder mens heeft zijn kwaliteiten en zijn talenten. Je mag je nooit beter voelen dan iemand anders. Mijn vader was bedrijfsarts in de Philipsfabriek en zijn beste vriend was de chauffeur met wie hij ging vissen."

"Het tweede dat ik van hem leerde, is dat je voor jezelf moet opkomen. Als je gelijk hebt en je weet dat je gelijk hebt, moet je voet bij stuk houden. Als iemand me dan van antwoord dient – so be it. Ik heb mijn punt gemaakt.”

Hoe ziet u de taak van de patholoog?
Sciot: “De patholoog heeft een belangrijke, maar ook een heel bescheiden functie. Onze diagnose bepaalt of het goed of slecht nieuws is voor de patiënt. Ik moet hier elke dag verschrikkelijke diagnoses stellen, maar ze moeten vooral juist zijn.”

“Soms is het zo complex dat ik bij God niet weet wat ik zie. Dan moet je blijven onderzoeken tot je het weet, multidisciplinair te werk gaan met collega’s. Rationeel nadenken, doorgaan tot je voldoende zekerheid hebt. Dat is een moeilijke, maar ook leuke uitdaging."

"Zeker met kankercellen is het heel lastig werken. Een kankercel is veel slimmer dan wij. Hoe meer onderzoek we doen, hoe meer we erachter komen dat alles veel complexer in elkaar zit dan we dachten.”

"Als ik mijn leven mocht overdoen, zou ik eeuwig student blijven"

U was vijf jaar lang hoofd van de dienst pathologie. Waarom nu niet meer?
Sciot: “Ik had minder en minder tijd om de dingen die ik zo graag doe, de kliniek, het onderzoek en het lesgeven, te onderhouden. Het was een zeer arbeidsintensieve job en ik voelde me er niet altijd prettig bij. Je hebt enorm veel vergaderingen en administratie."

"Voor talloze mensen ben je de pispaal. Het is een job die je het best niet te lang doet. Ik heb er aangename herinneringen aan, maar toch ook veel frustraties. Het was een moeilijke periode, maar ik heb veel geleerd. De belangrijkste les is dat je altijd moet openstaan voor wat de mensen zeggen, al lijkt het maar een peulenschil. Altijd luisteren.”

Bruce Springsteen

U bent ook drummer in een bandje en brengt uw eigen liedjes tijdens het aperitiefconcert van Medica. Bent u een showman?
Sciot: “Zo ervaar ik het niet echt. Ik geniet er vooral van. Een optreden is voor mij echt geslaagd als ik volledig opga in mijn drumkit, dat mijn spel en mijn persoon als het ware één zijn."

"Dat heb ik soms ook als ik lesgeef. Bij een goede les versmelt mijn persoon met wat ik uitleg aan de studenten. Mijn grote voorbeeld wat dat betreft is Bruce Springsteen. Die man geeft zich honderd procent. Ik probeer me helemaal te geven en op te gaan in mijn optreden. Dat is een subliem moment. Ik raak dan zowel bij de muziek als bij het lesgeven in een soort trance, alhoewel het me sneller overkomt in de muziek.”

"Je kapot werken is niet gezond"

“Ik vind het heel belangrijk om op de planeet van de studenten te komen. Dat is de drijfveer om liedjesteksten te schrijven. Mijn studententijd was de mooiste tijd van mijn leven. Als ik mijn leven mocht overdoen, zou ik eeuwig student blijven.”

Is een les geven voor u ook een optreden geven?
Sciot: “Absoluut. Ook voor een aula moet je jezelf volledig geven. Als je je best doet, haal je er niet alleen zelf de meeste voldoening uit, maar zien de personen voor wie je het doet ook: "Die man doet zijn best.”

U bent met heel veel tegelijk bezig. Hoe houdt u dat vol?
Sciot: “Ik probeer heel efficiënt te werken. Je kapot werken is niet gezond. Je moet geconcentreerd zijn van ’s morgens tot ’s avonds en prioriteiten stellen. Je moet keuzes maken en zo weinig mogelijk tijd verliezen. Als je gestructureerd werkt, zijn de verrassingen die elke dag op je pad komen de kruiden die het leven interessant maken.“