Vurige discussies met porties humor: dit was het Groot Openingsdebat van LVSV

Migratie en defensie deden de gemoederen soms hoog oplaaien tijdens het jaarlijkse Groot Openingsdebat van de liberale studentenvereniging LVSV Leuven in de Pieter De Somer Aula. Zeven panelleden van de Nederlandstalige partijen gingen met elkaar in debat. Al snel werd de avond gekenmerkt door vurige discussies en af en toe een vleugje humor. 

Begroting als pijnpunt

Moderator en politicoloog Marc Hooghe (KU Leuven) legde het gat in de begroting meteen op tafel. Sammy Mahdi, de enige aanwezige partijvoorzitter (cd&v) mocht de spits afbijten en verwees daarbij naar het aantal langdurig zieken, waarop de huidige federale regering veel strenger wil toekijken. 

Dat standpunt viel echter niet in de smaak bij Groen en PVDA. Vlaams parlementslid Aimen Horch (Groen) haalde onder meer aan dat de regering-De Wever bespaart op werkende mensen, terwijl volgens hem het meeste geld te rapen valt bij financieel welgestelden. 

Daarin trad Sander Claessens (PVDA) hem bij, die aanhaalde dat het aantal langdurig zieken is toegenomen sinds de afschaffing van het brugpensioen. 'Het duwt mensen juist meer in de armoede', klonk het. 

Jeroen Bergers, kamerlid en ook jongerenvoorzitter (N-VA) benadrukte dat de hervormingen van de Arizonacoalitie in het belang zijn van de nieuwe generatie. 'Met pensioen gaan op de leeftijd van 55 jaar valt niet te verdedigen', klonk het bij de Vlaams-nationalist. 

Vervolgens voegde hij er nog aan toe dat de huidige federale regering volgens hem erin slaagt om oude taboes te laten sneuvelen. Met een knipoog naar Kjell Vander Elst (Open Vld) pronkte hij bijvoorbeeld met de beperking van de werkloosheid in de tijd.

Deze laatste reageerde door de hoge belastingdruk in België aan te kaarten. 'Iedereen die de begroting op orde wil krijgen, kijkt alleen maar in de richting van taksen. Er moet juist bespaard worden', zei hij vastberaden. 'Bovendien is ons staatsapparaat bijzonder inefficiënt. De overheid zou zich voornamelijk moeten bezighouden met haar kerntaken zoals veiligheid en justitie.'

Migratie opent het vuur

Zodra het onderwerp migratie werd aangesneden, ontpopte zich zoals verwacht een steekspel tussen Vlaams Belang en N-VA. Beide partijen ijveren al lang om het thema op te eisen en zijn hierin elkaars voornaamste concurrent. Vlaams parlementslid Mercina Claesen (Vlaams Belang) kwam met de gebruikelijke recepten: een totale immigratiestop en het terugsturen van gevangenen zonder verblijfspapieren. Zo opperde ze dat er 1,5 miljard euro te besparen valt door de instroom van migranten af te bouwen. 

Hierop kondigde Bergers schamper aan dat Arizona van plan is om meer dan het dubbele van dat bedrag te besparen op asiel en migratie en reeds de toegang tot het leefloon voor asielzoekers beperkt heeft. 'Dat heeft zelfs bewondering gewekt bij Geert Wilders, Mercina Claesens ideologische zielsverwant in Nederland', aldus Bergers.

Mercina Claesen maakte gedurende het debat geen beklijvende indruk. Tijdens haar langdradige tussenkomsten stak het geroezemoes in de aula op en wierpen haar mede-panelleden verveeld een blik op hun telefoon. 

De andere sprekers daarentegen wisten elk tenminste één keer de goedkeuring van het publiek te verzilveren, al had Sander Claessens dit vooral te danken aan een groepje PVDA-militanten die trouw voor hem supporterden.

'Dit opbod in besparen om de rechtse kiezer te verleiden heeft nefaste effecten', sprak Aimen Horch tegen. 'Lokale initiatieven van Vlaamse gemeenten die nieuwkomers kansen bieden om Nederlands te oefenen, moeten weldra zeventig procent van hun werkingsbudget inleveren.' 

Bovendien hekelde hij de 'communicatiestunts' van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Anneleen van Bossuyt (N-VA), die grenscontroles aankondigde op 'treinlijnen die niet bestaan'. 

'We hebben soms de indruk dat uw voorzitter wil meegaan in dat discours, ook als hij nuchter is', lachte Marc Hooghe tegen Oskar Seuntjens (Vooruit). 'Het is juist een progressief voorstel om kansarme jongeren met een migratieachtergrond te begeleiden naar een job', reageerde de socialist verdedigend, die wel kon lachen met de grap van de moderator. 

Het getouwtrek tussen de verschillende sprekers, waaronder ook een speelse maar kritische Marc Hooghe, leidde tot een geanimeerd debat vol vurige pleidooien en theatrale mimiek: het ophalen van wenkbrauwen, rollen met ogen en gedecideerd klikken op de uitzetknop van de microfoontjes. Ook het publiek was wakker en maakte verschillende keren luidkeels zijn standpunt duidelijk. 

Het debat bereikte een kookpunt toen Sammy Mahdi enkele van de meest voorkomende landen van herkomst van asielzoekers opsomde: 'Afghanistan, Irak en Palestina hebben wij als westerse landen zelf verkloot.' Zonder gêne benoemde hij de olifant in de kamer en onmiddellijk trad het publiek hem bij met luid applaus en gejuich. 

Eensgezindheid over defensie

Palestina bleef doorheen de avond de gesprekken beroeren, maar ook andere facetten van het buitendlands beleid zoals de nieuwe NAVO-norm van vijf procent en de oorlog in Oekraïne passeerden de revue. Daarover was er een opvallende eensgezindheid. 

Sander Claessens en zijn 'vriendje Poetin' werden unaniem verkozen tot zondebok. Zijn partij staat erom bekend mild te zijn voor Rusland en China en weigert hun onheuse behandeling van andere volkeren zoals de Oekraïners of Oeigoeren te veroordelen in parlementaire resoluties. 

Volgens Oskar Seuntjens is er echter maar één kant om te kiezen: die van de mensenrechten. 'Poetin krijgt steun van Noord-Korea en Cuba. Dat zijn landen waar Comac zomerkampjes organiseert', voegde hij er bits aan toe. 

Claessens zocht vervolgens dekking in een pleidooi voor pacifisme: 'Ik ben tegen het discours van "Wie vrede wil, moet oorlog voorbereiden". Dat zeiden de Romeinen al en die geschiedenis is helemaal niet goed afgelopen.' Daarbij verwees hij vooral naar het belang van diplomatiek overleg.

Kjell Vander Elst betreurde het dat er politieke spelletjes gespeeld worden over de veiligheid van ons continent. 'Defensie is juist een thema waarover heel rustig moet worden nagedacht', betoogde het liberale Kamerlid. 'Er moet inderdaad meer in geïnvesteerd worden, want anders hebben we binnenkort geen woning en sociale zekerheid meer.'

Vander Elst had als vertegenwoordiger van Open Vld de zwakste starterspositie van alle panelleden, na de slechte electorale score van zijn partij in 2024. Ook in dit debat leek de relevantie van Open Vld gering: Vander Elst volgde grotendeels Mahdi en Bergers in hun pleidooi voor een begroting in evenwicht en meer investeringen in defensie. 

In een poging om een eigen stemgeluid te vinden, veroordeelde hij de toekomstige wet van minister van Binnenlandse Zaken Bernard Quintin die de regering in staat wil stellen om verenigingen te verbieden en sprak hij zijn steun uit voor de aanwezigheid van extremistische partijen als PVDA en Vlaams Belang op het debat. 

Tot slot kreeg het publiek de kans om zelf enkele vragen voor te leggen aan de aanwezige panelleden. Zo stelde een opmerkzame student voor dat elke spreker, in navolging van de hevige woordenwisselingen, iets positiefs zou zeggen over één van de andere partijleden. Deze vraag werd onthaald met een luid applaus van het publiek. Met dit kumbaya-moment als positieve wending sloot moderator Marc Hooghe het debat af.