Nieuw vak moet algemene vorming promoten

Hoewel nog niet alle modaliteiten vastgelegd zijn, heeft de Onderwijsraad op donderdag 25 februari beslist vanaf volgend academiejaar het nieuwe opleidingsonderdeel Studium Generale in te voeren als universiteitsbreed keuzevak.

Het basisidee achter Studium Generale is de vraag: “Wat moet een student die een opleiding aan deze universiteit gevolgd heeft, weten over wetenschap?” verduidelijkt Bart Raymaekers, decaan van het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte.

Het vak gaat over de thema’s waarvan we verwachten dat elke student er de nodige kennis over heeft, vervolgt Raymaekers. We kunnen bijvoorbeeld van iedere student verwachten dat ze weten wat de big bang inhoudt, vindt de decaan.

“Daardoor past het vak in het voornemen van de beleidsploeg om volop in te zetten op algemene vorming. Het is een stap naar interdisciplinariteit, maar zeker nog niet het einde. We willen de dynamiek voortzetten” bevestigt Didier Pollefeyt, vicerector Onderwijsbeleid.

Modules

Het vak zal bestaan uit modules die elk rond één specifiek thema draaien. “Voorbeelden zijn: omgaan met voeding, de samenhang van het recht en informatica, watervoorziening enzovoort,” licht Raymaekers toe.

Faculteiten die dit wensen kunnen een module voorstellen. Bovendien kan elke faculteit beslissen of ze het vak aanbiedt in de bachelor- of de masteropleiding. "De POC's (permanente onderwijscommissie, verantwoordelijk voor een opleiding, red.) kiezen voor welke modules de studenten uit de opleiding in aanmerking komen," vertelt Pollefeyt.

"Als je een burgerlijk ingenieur bent, moet je geen module machinerie kiezen, maar iets kiezen dat niet in je opleiding behandeld wordt," gaat Pollefeyt verder.

Dat houdt in dat studenten die het vak opnemen, kunnen kiezen uit verschillende modules die niet uit hun eigen groep (dat zijn Humane Wetenschappen, Wetenschappen & Technologie en Biomedische Wetenschappen) komen, verduidelijkt de vicerector verder.

“Er is een werkgroep opgericht die de precieze invulling van de modules verder gaat bespreken,” vult de vicerector aan.

“De bedoeling is dat faculteiten die dat wensen de mogelijkheid krijgen om een module te organiseren en dat is bijvoorbeeld nog niet het geval voor de burgerlijk ingenieurs” vervolgt Pollefeyt.

“Eigenlijk is de formule analoog met de Lessen voor de XXIste Eeuw (een multidisciplinair vak dat nu al loopt, red.). Het verschil ligt erin dat Studium Generale een veel sterkere klemtoon legt op de interdisciplinaire component en dat het geen afzonderlijke lessen zijn,” vat Raymaekers samen.

Hoewel de Studentenraad KU Leuven een voorstander is van het nieuwe vak, zijn er enkele bezwaren tegen het plan om studenten geen modules te laten opnemen uit hun eigen groep. “Voor studenten geschiedenis kan het zeker relevant zijn om een module over recht of economie te volgen,” vindt Elly Suys, vertegenwoordiger in de Academische Raad voor Humane Wetenschappen.

Plichtvak

Oorspronkelijk was het de bedoeling om het vak verplicht aan te bieden aan alle opleidingen. De praktische uitvoering daarvan bleek niet haalbaar. “Om uit die patstelling te komen, hebben we beslist dat we het vak beschikbaar stellen voor wie dat wil. Als het succes kent, zal er een nieuw elan komen, omdat er meer studenten het vak willen volgen,” vertelt Raymaekers.

Van Studium Generale een plichtvak maken, blijkt dus zeker op korte termijn niet realistisch.

“Onze universiteit is zo groot, met alle faculteiten en alle campussen daarbinnen, dat spreken over een plichtvak nog niet aan de orde is,” oordeelt Raymaekers. “Als na het eerste jaar blijkt dat Studium Generale enorm succesvol is, kunnen we dat geleidelijk aan uitbouwen,” meent de decaan.

De Studentenraad KU Leuven is alvast geen grote voorstander. “Er is op dit moment geen vraag naar een extra plichtvak,” stelt Suys. “Het verplichten van Studium Generale is geen discussie die we kunnen voeren los van de plichtvakken RZL (Religie, Zingeving en Levensbeschouwing, red.) en Wijsbegeerte,” vervolgt Suys.