Van vervuilend plastic tot sleutel­hangers: studenten zetten recyclage­centrum op in Kenia

Sinds 2023 organiseert KU Leuven KICK het Supetai-project. In dat initiatief werken enkele studenten een academiejaar lang samen met internationale partners om een oplossing te bieden voor een specifiek probleem in de Ewaso Ngiro-regio in Kenia. De eerste twee jaren van het project stonden in het teken van waterreiniging. Tijdens het voorbije academie­jaar gingen de studenten een nieuwe uitdaging aan: het recycleren van plastic afval.

Esupetai Osero

De naam Supetai is een afkorting van Esupetai Osero, het dorp waar het project enkele jaren geleden begon. 'Het was de dorpsoverste die het project destdijs die naam gaf', zegt Defne Kincir, de projectmanager van het Leuvense Supetai team. Drie jaar geleden nam zij zelf deel aan de eerste editie van het project. 'Er was nood aan kennis binnen sociale wetenschappen en bedrijfskunde: daar kwam de KU Leuven in beeld.'

Waar het project de eerste twee jaar volledig in het teken stond van het reinigen van een plaatselijke waterput, gooide het team van dit jaar het over een andere boeg. 'Vorig jaar merkte een van de studenten plastic afval op tijdens het terugwandelen naar het dorp. Zij begon dat afval te verzamelen', zegt Defne. 'Toen we het dorp bereikten, had ze een kleine zak aan afval gevuld.' Ook de lokale stemmen maakten duidelijk dat er een afvalprobleem was.

Daarom namen de studenten deel aan het opzetten van een recyclagecentrum. Plastic afval uit de regio wordt er geüpcycled tot sleutelhangers. 'Het idee van een zo'n centrum kwam niet oorspronkelijk van ons, maar van een lokale man genaamd Issack', zegt Simisola Macaulay, studente Sociale en Culturele Antropologie.

'We bouwden dus eigenlijk voort op de droom van één man', voegt ze toe. Daarvoor werd ook de hulp ingeroepen van Trash Punx, een non-profitorganisatie uit de Verenigde Staten die zich al langer bezighoudt met het verzamelen van afval in de regio.

Van bouwmaterialen tot sleutelhangers

Wat volgde op het idee, was zes maanden aan vergaderen en het ontwerpen van prototypes. 'We hadden veel verschillende ideeën: van hekpalen tot bouwmaterialen. Uiteindelijk besloten we om sleutelhangers te maken', zegt Simisola. Een lokale school hielp hen met het verkrijgen van de benodigde machines. 'Zo geven we dit plastic – een probleem dat genegeerd wordt – nieuw leven.'

Toch liepen die voorbereidingen niet altijd van een leien dakje: 'Zo'n grote samenwerking was wel een uitdaging. Je werkt samen met verschillende mensen met verschillende achtergronden. De prioriteiten liggen dan niet altijd op één lijn', zegt Yin-te Pauwels, studente Bio-ingenieurswetenschappen.

'Als team in Leuven hebben we veel tijd samen doorgebracht, maar voor de belangrijke beslissingen met alle partners hadden we maar één uur per week', zegt Saskia Novent, studente Communicatiewetenschappen. Toch was de samenwerking van cruciaal belang. 'Zonder de hulp van de partners had dit project niet kunnen plaatsvinden.'

Na maanden voorbereiding, was het in maart eindelijk tijd voor het team om naar Kenia te reizen. 'Het was enorm spannend om al die theorie om te zetten in praktijk', aldus Saskia. 

Kapotte machine

Toch was de reis ook ontnuchterend. Het team had precies twee weken de tijd om het recyclagecentrum op te bouwen en zelfvoorzienend te maken. 'Veel dingen gaan dan niet zoals je gedacht had', zegt Saskia. Een van de machines bleek bij hun aankomst niet te werken. 'Op zo'n moment moet je leren in het hier en nu te werken', aldus Yin-te.

'Het werkklimaat in de rurale delen van Kenia is ook compleet anders dan bij ons. Je hebt er bijvoorbeeld geen grote bouwmarkten. Als we nood hadden aan specifieke schroeven, moesten we beroep doen op de lokale lasser', zegt Saskia. 'Die plaatselijke samen­werkingen werkten ook in de andere richting. In ruil voor zijn werk kreeg de lasser onder andere een veiligheidsuitrusting van Issack', voegt Yin-te toe.

Sociaal en ondernemend

Ondanks die moeilijkheden, leverden de studenten na twee weken een werkend recyclagecentrum af. 'De plaatselijke bevolking doet het centrum nu volledig zelf draaien. Niemand van het team is nog actief betrokken', zegt Saskia. 'Je kan zo'n project ook niet eeuwig blijven controleren. Het doel van het Supetai-project is niet uitsluitend sociaal, maar ook ondernemend', aldus Defne.

Dat succes ontging ook Universitas 21, een interuniversitair netwerk waar de KU Leuven deel van is, niet. Zij kenden Supetai de U21 Rise Award toe voor het project met het meeste potentieel. 'Natuurlijk zijn we enorm blij met die prijs, maar hij is niet echt meer voor ons', zegt Saskia. 'Dit project was Issacks baby. Het was hij die onze hulp zocht. Het geld zou dus altijd naar Issack gaan', zegt Simisola.

In het nieuwe academiejaar blijft het Supetai-project doorgaan met nieuwe studenten en een nieuwe uitdaging. 'De plaatselijke bevolking bracht ons op het spoor van landbouwtechnologie', zegt Defne. 'We zullen met hen in gesprek gaan. Samen met hen hopen we weer tot een financieel levensvatbaar project te komen. Zo wordt het succes van elk project weer geïnvesteerd in de gemeenschap.'

Nog tot eind oktober vind je in het leercentrum Agora een minitentoonstelling over het Supetai-project.