Verdient iemand doodgeschoten te worden omdat je met hem van mening verschilt?

De 31-jarige uiterst rechtse activist Charlie Kirk werd woensdag vermoord terwijl hij met toeschouwers debatteerde op een universiteitscampus in Utah. Ongecensureerde video's van de aanslag doen sinds eergisternacht de ronde op Instagram en TikTok. Ze zijn veelal voorzien van commentaar, reikend van steunbetuigingen tot spotternijen en verkneukeling. De dader is op de vlucht, terwijl de FBI al verschillende verdachten heeft aangehouden, verhoord en vrijgelaten. 

Goede zaak?

De beelden tonen Kirk die door een scherpschutter in de nek geraakt wordt, inzakt en vervolgens afgevoerd wordt – ijzingwekkend om te zien. Toch haasten velen zich om die daad online te banaliseren of zelfs te verheerlijken: onmiddellijk circuleerden er montages van Kirk die wapenrechten verdedigt en vervolgens getroffen wordt door het fatale schot. 

Anderen leveren kille argumenten waarom Kirk geen mededogen verdient. Over zijn gezin dat zich op enkele passen van hem bevond en alles zag gebeuren, worden geen vragen gesteld. Over de tragedie die elk geval van zinloos wapengeweld over ons heen roept, worden geen vragen gesteld. 

'Wie zijn bed maakt, moet er ook in slapen' zullen velen denken. Charlie Kirk was namelijk een polariserende figuur die pleitte voor een zeer milde wapenwetgeving, ondanks de menselijke kost die de Amerikanen ervoor betalen. Verder verdedigde hij dat hogere studies een vorm van oplichting zijn, stelde hij dat empathie ervaren nonsens is,  en zelfs een walgelijke vergelijking tussen abortus en de Holocaust schuwde hij niet.  

Het is nog niet geheel duidelijk of de dader politieke motieven had, maar de motieven van de commentatoren waren onmiddellijk zonneklaar: de draak steken met iemand die op gruwelijke wijze komt te overlijden is verantwoord wanneer je het niet met hem eens bent. Ook aan video's die verklaren waarom Kirks dood een goede zaak is, is er geen tekort. 

Dat is geen nieuw gegeven meer: toen Donald Trump vorig jaar in juli nipt aan de dood ontsnapte, heeft iedereen wel iemand in zijn directe omgeving horen wensen dat hij zijn hoofd net dat tikje niet had gedraaid. Maar echt zorgwekkend is dat sommigen gelijkaardige verwensingen overhevelen van een kwaadwillige president met reële macht, naar een influencer die met omstaanders debatteert. 

Wie wapengeweld verafschuwt, moet het altijd veroordelen – vooral in dit geval. Wie dat niet kan, moet toegeven dat hij geen ware verandering wil. Dat de waarden die hij aanvoert enkel gelden voor wie het met hem eens is. Dat hij actief bijdraagt aan de verdere polarisering van het publieke debat: een debat dat steeds onmenselijker wordt, een debat dat levens kost. De vaart waarmee het publieke debat in rancune ontaardt is schrikbarend.

Schrikbarende ontwikkeling

Onze alsmaar honendere houding tegenover politieke tegenstanders heeft wellicht alles te maken met het politiek tumultueuze tijdvak waarin we leven: schisma's tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten, strubbelingen binnen NAVO en extreme verdeeldheid over de genocide in Gaza zijn al langer gemeengoed. 

Stilaan beginnen we onze tegenstanders in het publieke debat te haten, en onze medestanders ervan te overtuigen dat we enkel menselijk moeten zijn voor degenen met wie we dezelfde loopgraaf betrekken. 

Verdient iemand doodgeschoten te worden omdat je met hem van mening verschilt? John Donne stelde het het beste: 'Elk sterfgeval neemt iets van mij weg, omdat ik deel uitmaak van de mensheid; vraag daarom nooit voor wie de doodsklok luidt; zij luidt voor jou.'

Noah Put is redacteur Opinie en student Wijsbegeerte aan de KU Leuven.