Rechten boomt en 37 studenten per docent: vijf straffe cijfers over de inschrij­ving­en aan KU Leuven

De KU Leuven is opnieuw de universiteit met het grootste aantal studenten in Vlaan­deren, met een totaal van 63.941. Zij zijn verdeeld over twaalf verschillende campussen. Leuven blijft veruit de grootste, voor Brussel en Kortrijk. 

Het aantal bachelorstudenten steeg dit jaar met 4,6 procent naar een totaal van 29.862. De stijging van het aantal masterstudenten is minder spectaculair. Met een totaal van 19.956 doet de universiteit er 1,2 procent bij. 

Niet iedereen volgt een bachelor of een master. De KU Leuven is bijvoorbeeld trots op haar studenten met een creditcontract, die slechts enkele vakken opnemen onder het motto van 'Levenslang Leren'. 

Vijf cijfers springen er echt bovenuit en verdienen een woordje uitleg.

1. 37,1: De student-staff ratio is torenhoog

De KU Leuven heeft een student-staff ratio van 37,1. Dat blijkt uit informatie van Times Higher Education. De ratio meet het aantal studenten in verhouding tot het personeel. Bij een hoog cijfer moeten professoren, praktijkassistenten en andere onderwijsondersteuners instaan voor een groot aantal studenten, en neemt de kwaliteit van het onderwijs af. 

Een ratio van 37,1 is niet uniek in Vlaanderen: de cijfers voor de VUB en de UGent zijn erg gelijkaardig. Dat maakt de situatie niet minder alarmerend. Internationaal gezien ligt het cijfer erg hoog. 

Van de vijftig hoogst gerangschikte universiteiten van de wereld, waartoe de KU Leuven behoort, heeft enkel de universiteit van München een hoger totaal. Stanford University heeft een ratio van 5,9. Die van de University of Cambridge bedraagt 11,3. 

'Op dat vlak zijn we echt bij de slechtste leerlingen van de klas', zei rector Severine Vermeire daarover in Veto. Stanford en Cambridge beperken het aantal studenten dat ze toelaten, aan de KU Leuven gebeurt dat enkel voor de opleidingen tandarts en arts. Terwijl de studentenaantallen dus verder kunnen stijgen, groeit het personeel niet mee. 

Bovendien zorgt het groeiende aantal studenten voor een financiële kater. 'Per student zijn er telkens minder en minder middelen, doordat de stijgende kosten in het verleden vaak niet werden gecompenseerd', zei onderwijseconoom Kristof De Witte daarover in Veto.

Om dat te counteren, vroegen de Vlaamse universiteiten aan Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) om het inschrijvingsgeld, dat nu 1157 euro bedraagt, met 150 euro te verhogen voor studenten zonder beurs. Omdat zij dat weigerde, moeten de universiteiten op zoek naar andere middelen.

2. 18% extra: Rechten zijn hip

Amerika achterna? Volgens Bloomberg steeg het aantal kandidaten voor een rechten­opleiding in de Verenigde Staten dit jaar met achttien procent. De KU Leuven volgt die bredere opmars van de rechtenstudies: met 2.549 inschrijvingen liggen de bachelorcijfers 18,6 procent hoger dan vorig academiejaar. Meer dan duizend studenten zijn nieuw in de opleiding. 

Die toename is deels te danken aan de nieuwe Bachelor of Laws, goed voor 149 studenten in Brussel. Dat is een drietalige opleiding in samenwerking van de KU Leuven en de Brusselse Université Saint-Louis, die onderdeel uitmaakt van de Franstalige UCLouvain. 

Wouter Druwé, vicedecaan voor Onderwijs van de faculteit Rechten, spreekt over een reuzestart: 'We wisten dat er vraag was naar een meertalig programma, maar dat die meteen zo groot zou zijn, hadden we niet kunnen voorzien.' Bij de Leuvense rechten­opleiding valt de stijging in absolute cijfers op. Ook die evolutie verrast Druwé.

De grote instroom zorgt op onderwijsvlak voor uitdagingen, al blijft Druwé positief. 'We gaan na of we moeten herschikken, maar de kwaliteit van het onderwijs blijft in elk geval gewaarborgd.' Sorteren aan de poort via een toelatingsexamen is niet aan de orde: 'We hopen dat een ijkingstoets helpt om mensen te oriënteren, maar we blijven een open faculteit.' Waarom de opleiding zo populair is, blijft gissen. Druwé vermoedt dat de huidige internationale spanningen en de drang om maatschappelijk impact te hebben een rol spelen. 

3. 7 studenten: Nederlandse master Computer­wetenschappen incasseert

De Leuvense wetenschapsrichtingen staan er bekend om, maar de verengelsing aan de masteropleiding in de Computerwetenschappen zet zich wel héél snel voort. Inschrijvingen voor de Engelstalige master Computer Science kenden bijna een vervijfvoudiging vergeleken met vorig jaar, met 292 studenten. In de Nederlandstalige master Computerwetenschappen zitten nog maar 7 studenten. In dezelfde periode vorig jaar waren dat er 243.

Volgens Mattias Schevenels, vicedecaan voor Onderwijs van de faculteit Ingenieurs­wetenschappen, is het Engelstalige aanbod dit jaar veel groter. 'Bij de master zijn er zes opties waartussen studenten kunnen kiezen. Tot vorig jaar waren er twee in het Engels en zes in het Nederlands. Nu bieden we ze allemaal zowel in het Engels als in het Nederlands aan.' Tot vorig jaar koos de meerderheid van de studenten dus voor de Nederlandstalige opleiding omwille van dat destijds grotere aanbod.

Volgens een stem binnen de faculteit worden studenten bovendien richting de Engelstalige programma's geduwd omdat de Nederlandse variant minder beschikbare keuzevakken en fysieke lesmomenten aanbiedt. 

Schevenels spreekt liever over 'toeleiding' naar de Engelstalige programma's. 'Daarmee helpen we onze docenten die de tijd niet hebben om die vakken volledig te geven in beide talen. Ze zijn over het algemeen heel tevreden met die aanpak', zegt Schevenels. Hoewel de lesvorm anders is, blijft de inhoud van de vakken dezelfde en zijn de twee diploma's evenveel waard.

'We benadrukken wel dat de Engelse variant volgens ons interessanter lijkt', zegt Schevenels. 'De academische wereld functioneert grotendeels in het Engels en bedrijven opereren steeds internationaler.'

De verengelsing beperkt zich niet tot de Computerwetenschappen. Het lijkt erop dat steeds meer wetenschappers bewust voor Engelstalige opleidingen kiezen, zowel uit praktische overwegingen als met het oog op de toekomst. Voor al die masteropleidingen moet de universiteit volgens Vlaamse regelgeving een Nederlandstalig alternatief aanbieden. 

4. 22 schakelaars: master Basisonderwijs start voorzichtig

Met een gloednieuwe master in het Basisonderwijs wilde voormalig minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) het lerarenberoep aantrekkelijker maken. Toch vinden studenten nog niet massaal de weg naar de opleiding. Aan de KU Leuven startten dit jaar 22 studenten het schakelprogramma. Vier studenten volgen de master.

Alle studenten die de master na een hogeschoolopleiding willen volgen, moeten eerst het schakeljaar afronden, en dat schrikt af, zegt professor Wim Van Dooren, programma­directeur van de opleiding. Het ritstraject, waarbij vakken uit het schakelprogramma al in een lopend bachelorprogramma kunnen worden opgenomen, zou de drempel moeten verlagen. 

Van Dooren wijst ook op het gebrek aan duidelijkheid over verloning na de master: 'Studenten wachten op een officieel signaal van de overheid. Als er betere verloning komt, zullen de inschrijvingen volgen.' 

De richting heeft volgens de programmadirecteur veel potentieel. 'Heel wat schakelaars staan nu al voor de klas, maar geven aan dat ze echt nood hebben aan verdieping. De vraag is er, maar heel wat geïnteresseerden kijken de kat uit de boom. En de combinatie van studie en werk is uiteraard uitdagend.' 

Volgens Van Dooren is de huidige groep alvast erg enthousiast. Vorig jaar bestond het schakelprogramma nog niet officieel, maar namen vier studenten al voldoende vakken op die hen nu een toegangsticket geven. 'Zij zijn intussen allemaal naar de master doorgestroomd. Ze worden onze beste ambassadeurs.' 

5. 14.229 internationals: Nederland boven

Heel wat internationale studenten gaan in Leuven op zoek naar een toekomst. Ook hen ziet de universiteit graag komen. Het zijn er voorlopig 15.733, vooral op de campussen Leuven en Brussel. Je merkte misschien al in de aula dat Nederlanders erg goed vertegenwoordigd zijn met een totaal van 1.737 studenten. Dat cijfer lag altijd al hoog: ook tien jaar geleden waren onze Noorderburen de hofleveranciers. 

Op de tweede plek staan Chinese studenten, met een totaal van 1.622. Tien jaar geleden waren dat er nog 829, ongeveer de helft. Voor professor Chinese studies Dorien Emmers (KU Leuven) is die verdubbeling geen verrassing. Ze wijst op cijfers van de Wereldbank: in 2015 stroomde slechts 47 procent van de Chinese studenten door naar het hoger onderwijs, vandaag is dat 77 procent. 'Zij kiezen vooral voor STEM-richtingen, omdat die veel jobmogelijkheden bieden en het middelbaar onderwijs in China erg sterk inzet op wiskunde', zegt Emmers. 

Voor die hogere studies trekken heel wat Chinezen naar het buitenland. 'Dat wordt in China als een sterk statussymbool gezien', zegt Emmers. 'Jarenlang trokken veel studenten naar de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, maar die aantallen dalen door geopolitieke spanningen. Dan is het Europese vasteland een goed alternatief. De KU Leuven is bijvoorbeeld hoog gerangschikt en heeft geen al te hoog inschrijvingsgeld. Dat maakt de universiteit aantrekkelijk.' 

Studenten van buiten de Europese Eco­nomische Ruimte betalen meer om hier te kunnen studeren, maar in tegenstelling tot heel wat andere topuniversiteiten ligt het maximale bedrag hier relatief laag. De KU Leuven is van plan dat met twintig procent op te trekken om de rekeningen te doen kloppen, maar dat zal de Chinese studenten niet tegenhouden, zegt Emmers. 'Onderwijs is er een belangrijke bron van sociale mobiliteit: ouders hebben er veel voor over.' 

Ook het aantal Italiaanse studenten blijft toenemen, naar een totaal van 1.196. Dat is net geen verdubbeling in tien jaar tijd. Professor Stefania Marzo (KU Leuven), betrokken bij het project Moving Italians, wijst op de impact van de Bachelor of European Studies, waarbij studenten les krijgen aan verschillende universiteiten. Zowel de KU Leuven als de universiteit van Bologna maken daar deel van uit, en dat trekt Italiaanse studenten naar Leuven.

Toch speelt er volgens Marzo ook een breder fenomeen. 'Italiaanse universiteiten stimuleren hun studenten erg hard om naar het buitenland te trekken. Als je er een doctoraat doet met een beurs, moet je bijvoorbeeld minstens zes maanden in het buitenland doorbrengen.' 

Dat Italië sinds 2022 een uiterst rechtse premier heeft, speelt volgens Marzo geen al te grote rol. 'De nieuwe migratie van hooggeschoolde Italianen is al ingezet na de financiële crisis van 2008. Er heerst een sterke maatschappelijke aantrekkingskracht om naar het buitenland te trekken. Daarom hoor je ook in Leuven veel Italiaans.'

Veto baseerde zich voor dit artikel voornamelijk op cijfers van 18 november 2025.