Digitale detox is geen luxe, maar een noodzaak

Waar vroeger smartphones en laptops nieuwigheden waren, leven we nu in een tijdperk waarin een digitale detox revolutionair lijkt. Onze schermen vullen zich met meetings, meldingen en een onophoudelijke stroom aan content, terwijl het verlangen naar rust groeit, naar stilte, naar een wereld die niet voortdurend onze aandacht eist. De digitale detox was vroeger misschien een luxe voor de bevoorrechten, maar wordt stilaan een broodnodige stap voor ons mentaal welzijn. 

Op het eerste gezicht lijkt een digitale detox enkel iets voor wie genoeg tijd, geld en vrijheid heeft. Je moet je werk even loslaten, je vrienden laten wachten en deadlines uitstellen die elkaar aan een sneltempo opvolgen. Het voelt bijna decadent om een moment te nemen waarbij je niets of niemand te woord staat. Alsof offline gaan een wellnessafspraak is die je jezelf cadeau doet voor Kerst.

Maar onder die laag van luxe schuilt een andere waarheid: onze hersenen schreeuwen om rust, om een pauze. We zijn niet gemaakt om driehonderd meldingen per dag te verwerken, onze aandacht te versplinteren over twintig openstaande apps of online onoprechte vriendschappen te onderhouden met vreemden – of nog erger, met AI.

Wanneer je je gsm checkt voor de tijd, uren doelloos scrolt en hem dan weglegt zonder ooit naar de tijd te hebben gekeken, dan weet je dat je een verslaving hebt. Wat we normaal zijn beginnen vinden, is alles­behalve normaal. Een digitale detox is niet langer een extraatje, maar een noodzaak. 

Misschien is een andere aanpak nodig: dat befaamde woord 'detox' herbekijken. Het woord suggereert dat we ons volledig moeten loskoppelen, al onze sociale media moeten verwijderen en weer een old school Nokia moeten vastnemen. Maar wat als we het stap voor stap doen? Je telefoon niet naast je bed leggen en zo een schermvrije ochtend tegemoetgaan. Pak eens een boek vast of complimenteer iemand in het echt in plaats van onder een Instagrampost. 

In een wereld die steeds luider wordt, is offline gaan geen ontsnapping. Het is een heroriëntatie van onze aandacht naar belangrijkere dingen. Afstand kunnen nemen van het digitale is niet hip, maar noodzakelijk.

Jutta Heylen is redacteur Student. Het editoriaal wordt gedragen door de voltallige redactie.