Hoe ga jij best om met AI? Wij geven vijf tips

AI aan je voorbij laten gaan, is steeds minder een optie voor studenten. 'De KU Leuven heeft een duidelijk AI-beleid, waarin docen­ten kunnen verwachten dat AI gebruikt wordt en dat ook leren begeleiden', zegt Lieve De Wachter. Zij is professor acade­misch Nederlands aan de KU Leuven, en schreef mee aan het handboek Weten­schappelijk schrijven in tijden van AI. 

Dat is ook logisch, zegt ze. 'Vanuit het werkveld wordt er verwacht dat studenten op een kritische manier kunnen omgaan met die tools, en dat wij dus die mensen afle­veren. Ik vind dat docenten niet kunnen doen alsof generatieve AI er niet is. Volgens mij weten veel studenten nog niet goed hoe ze dat optimaal kunnen gebruiken.' Dus helpen wij jou uit de nood. 

1. Gebruik niet zomaar ChatGPT

Hoewel de meerderheid van de studenten ChatGPT gebruikt, is dat niet per se de beste AI-tool. 'Voor veel studenten staat AI gelijk aan ChatGPT', zucht Gilles Pittoors, docent Politieke Wetenschappen aan de KU Leuven. 'Maar er zijn zoveel betere AI-applicaties die studenten gewoon niet kennen en niet gebruiken. ChatGPT is niet the best out there.' Kies dan ook een specifieke tool, met duidelijke prompts, voegt De Wachter daaraan toe. 

Zo raadt de KU Leuven aan om Copilot te gebruiken, waar je ook kan inloggen met je KU Leuven-account om je gegevens beter te beschermen. Pittoors raadt onder andere Consensus en Elicit aan. 'Die kunnen je echt goed op weg helpen, beginnen niet te hallucineren en werken met academische teksten.'

Kies ook de tool die het meeste overeen­komt met het doel dat jij voor je opdracht hebt, voegt De Wachter daaraan toe. Zo zijn tools als Connected Papers en NotebookLM interessantere tools om bronnen mee te verzamelen, analyseren en vergelijken. 'Ik ben niet per se de grote pleitbezorger van al die tools. Maar ik vind dat je in deze tijd ook niet kan doen alsof die niet bestaan.'

2. Gebruik enkel AI wanneer je vertrouwd bent met de leerstof

'Het is misschien een beetje raar, maar AI is vooral nuttig in domeinen die je net heel goed beheerst', zegt Dirk Speelman, professor linguïstiek en kwantitatieve methodologie. Hij is ook verbonden aan het KU Leuven Instituut voor Artificiële Intelligentie. 'Ik zou het gebruik afraden wanneer je de basics niet kent. Dan is de kans groter dat je in valkuilen trapt, of dat je resultaten fout interpreteert.'

'Maar anders is het zeker een handig instru­ment voor shortcuts, of om andere perspec­tieven op data los te laten', bena­drukt Speelman. Dat haalt ook Pittoors aan: 'Als je niet zo een goede schrijver bent, is AI zeker een goed hulpmiddel om tot een mooie tekst te komen. Als het jou uren bespaart, go for it.'

3. Gebruik AI niet om je denkwerk te vervangen

Het is echter cruciaal dat je het denkwerk niet door AI laat doen. 'Het is niet aanvaard­baar als je AI gebruikt om je eigen brein te vervangen', zegt Pittoors. 'Als je alles uitbe­steedt aan ChatGPT, doet dat wat met je cognitieve vermogens', beaamt Stef Aupers. Hij is professor mediastudies en geeft het vak 'AI society'. 'ChatGPT kan heel veel fundamentele arbeid overnemen, die wel nodig is.' 

Het hangt ervan af hoe je het gebruikt, maakt Speelman duidelijk. Je verdiepen in je leerstof is nog steeds cruciaal. 'Maar iets met de hand opschrijven, is niet de enige manier om iets grondig te verwerken. Ik sta zeker niet weigerachtig tegenover het laten samen­vatten van je eigen notities door AI. Je kan bijvoorbeeld enkele flowcharts door AI laten maken, en die dan zelf memoriseren of met elkaar vergelijken.' 

4. Onderscheid jezelf

Maak duidelijk dat jij écht die paper hebt geschreven, bijvoorbeeld door je schrijfstijl. 'Zorg dat je wat van jezelf in je papers giet', zegt Pittoors. 'Ik zeg niet dat je je Shake­speare moet wanen, maar als je duidelijk kan maken dat het om je eigen idee gaat, scoor je punten.'

Maar schrijfstijl maakt niet alles, zegt hij. 'Zorg dat je met een origineel idee afkomt, en aantoont dat wat je schrijft relevant is. Ik heb liever dat iemand een tekst schrijft van 500 woorden die goed in elkaar zit, dan een tekst van 2000 woorden, maar waarbij er niet verder wordt gegaan dan de basics.'

Toon ook aan dat je het snapt, haalt Aupers aan. 'Ben je in staat om de literatuur te bespreken? Ben je in staat om een positie te kiezen, en dat empirisch te onderbouwen? Dan blijkt dat wat je geschreven hebt, in ieder geval iets is dat je snapt.'

Steeds meer professoren schakelen daaren­boven over op een mondelinge toelichting bij taken. Dan komt dat nog eens extra van pas. 'We kunnen de lat hoger leggen', zegt De Wachter. 'We focussen meer op zaken waar studenten hun creatieve en kritische capaci­teiten en vaardigheden nog meer moeten ontwikkelen.'

5. Wees transparant 

Maar wanneer je generatieve AI gebruikt voor je schoolwerk, wees dan vooral trans­parant. 'Ik vraag aan al mijn studenten om een disclaimer aan hun papers toe te voe­gen', zegt Pittoors. Daarbij kan je altijd vertrekken vanuit de richtlijnen van de KU Leuven, die je kan raadplegen op haar website. 'Maak gebruik van de tools, volgens de richtlijnen’, zegt De Wachter. 'En gebruik die tools dan op een slimme en kritische manier.'

'Een andere manier is dat je je prompts toevoegt', zegt Aupers. 'Daarmee kunnen wij als professoren ook een beetje backstage kijken.' Ook de professoren proberen op hun beurt zo transparant mogelijk te zijn. 'Boven alles moet het transparant zijn. We moeten duidelijk stellen wat je wel en niet mag doen. En als je aan de slag mag gaan met AI, proberen we dat erg te structureren.'

De KU Leuven wenste geen uitleg te geven bij haar onderwijsbeleid. Haar perspectief ontbreekt dan ook in dit artikel.