Werken als student, hoe doe je dat?

Een weekendjob in de lokale bakkerij, mee­werken in het familiebedrijf of na je laatste examen wat shiften opnemen in de horeca: het is voor veel studenten realiteit. Werken als student lijkt vanzelfsprekend, maar achter de schermen bestaat er een kluwen aan regels en statuten. Wij gidsen je erdoor.

1. Jobstudent

Als jobstudent blijf je in de eerste plaats student. Je werkt dus ook onder een studenten­overeenkomst, die maximaal twaalf maanden duurt. Duurt je contract langer, dan word je beschouwd als een gewone werknemer. Het voordeel? Als jobstudent heb je recht op een minimum­loon per uur en betaal je slechts een beperkte solidariteitsbijdrage in plaats van volledige sociale bijdragen. 

'Men geeft eigenlijk een gunst', vertelt Paul Schoukens, professor sociale zekerheids­recht aan de KU Leuven. 'Je bent vrijgesteld van bijdragen, maar daar staat wel tegenover dat je geen sociale rechten opbouwt.' Dat betekent dat je bijvoorbeeld geen bescher­ming geniet bij ziekte of werkloosheid.

Wel behoud je als student je statuut in de ogen van de sociale zekerheid: je blijft ten laste van je ouders en behoudt je recht op gezondheidszorg en gezinsbijslag, zolang je onder de geldende grenzen blijft. De nieuwe regering-De Wever besliste enkele weken geleden dat je tot 650 uur per jaar mag werken onder dit voordelige statuut.

2. Werkstudent

Werkstudenten zijn in de eerste plaats werknemers en combineren hun job met een studie. Ze genieten bepaalde voorzieningen, zoals gespreide examens of toegang tot lesopnames. 'Een werkstudent is een gewone werknemer die gefaciliteerd wordt om de lessen te kunnen volgen', verduidelijkt Schoukens.

Dioni Heymans, doctorandus en werk­student aan de KU Leuven, getuigt: 'Flexi­biliteit was het belangrijkste, het was voor mij namelijk niet mogelijk om naar alle lessen te gaan. Dankzij het werkstudenten­programma kreeg ik toegang tot lesopnames en kon ik mijn dag beter indelen.'

Het statuut is geen wettelijke regeling, maar een interne regeling aan de KU Leuven. Om hiervoor in aanmerking te komen, moet je minstens tachtig uur per maand werken of halftijds van wat gangbaar is in jouw sector.

De aanvraag om het statuut te bekomen verloopt via KU Loket, waar je ook documen­ten zoals je arbeidsovereenkomst moet uploaden. 'Eenmaal verstuurd, denk ik dat dat binnen dezelfde week nog gelukt is', weet Heymans.

3. Student-zelfstandige

Wie naast zijn studie een 'zelfstandige activiteit' wil uitoefenen, kan het statuut van student-zelfstandige aanvragen. Dat geldt voor studenten tussen 18 en 25 jaar die minstens 27 studiepunten per jaar opnemen of 17 lesuren per week volgen.

Hier kijkt men niet naar uren, maar naar inkomen. 'Blijf je onder de grens van 8.504,44 euro per jaar, dan betaal je geen sociale bijdragen', legt Schoukens uit. 'Ga je daarover, dan betaal je wel, maar binnen een gunstig regime.' 

Ook hier geldt dezelfde logica als bij jobstudenten: wie geen bijdragen betaalt, bouwt ook geen sociale rechten op. Geen zorgen, je blijft als student-zelfstandige wel gewoon mee verzekerd via je ouders.

4. Student-vrijwilliger

Als student kan je je ook inzetten als vrijwilliger. Daarvoor krijg je in principe enkel een onkostenvergoeding die je niet hoeft aan te geven bij de belastingen. Je mag dit gerust combineren met een studentenjob, zolang de taken in beide rollen duidelijk van elkaar verschillen.

'Veel studenten denken dat ze sociaal verzekerd zijn als vrijwilliger, omdat ze er soms een vergoeding voor krijgen', zegt professor Schoukens. 'Maar dat geld is in principe louter een onkostenvergoeding.' Zolang je onder de wettelijke grens blijft, hoef je dus geen belastingen of sociale bijdragen te betalen.

i

Heb je vragen over jouw statuut als werkende student? Spring binnen bij KU Leuven Stuvo of bekijk hun website. Dit is geen juri­disch advies. Mogelijke nuances en uitzonderingen werden achterwege gelaten.