artikel> Maximum zes nieuwe verplichte ijkingstoetsen komende jaren
Verplichte ijkingstoetsen voor elke richting? Instellingen staan op de rem
Het stond in het regeerakkoord van onderwijsministers Crevits en Weyts, en toch is de algemene verplichte ijkingstoets anno 2021 nog veraf. Een onmogelijke belofte ook, reageren de universiteiten nu.
'Het aantal verplichte ijkingstoetsen is nu verdubbeld', kopte Weyts nog triomfantelijk begin februari. Vanaf september 2021 komen er nieuwe én verplichte toetsen voor vier bijkomende opleidingen. Aan het begin van volgend academiejaar staan zo voor acht opleidingen ijkingstoetsen klaar.
Een verdubbeling klinkt evenwel eufemistisch. In feite gaat het om eenzelfde toets die voor vier sterk gelijkende opleidingen wordt gelanceerd: industriële wetenschappen, bio-industriële wetenschappen, biowetenschappen en Engineering Technology.
Wie het regeerakkoord erbij neemt merkt bovendien dat de weg nog lang lijkt. De huidige regering-Jambon beloofde een 'veralgemeende aanpak' van ijkingstoetsen in Vlaanderen. Weyts verklapte aan het parlement dat vanaf academiejaar 2022-2023 maximaal zes andere opleidingen op het programma staan. In 2024 zou de regering dan in het meest optimistische geval landen met 'slechts' veertien ijkingstoetsen.
Validatie
Dat het traject vertraging oploopt zou grotendeels het gevolg zijn van de coronacrisis: 'We hebben gemerkt dat veel studenten bij de online afname middelen hebben gebruikt die niet zijn toegestaan', verklaart Tinne De Laet, instellingsverantwoordelijke voor de ijkingstoets namens KU Leuven. 'Die resultaten kunnen we niet gebruiken voor ons validatieonderzoek. En die validatie is een voorwaarde voor verplichting.'
Gevolg is dat de ijkingstoetsen industrieel ingenieur met een jaar werden uitgesteld, en op hun beurt ook de zes andere toetsen meenamen. 'Ik zie dat als een eenmalige vertraging van een jaar', aldus De Laet.
Lobby
De wetenschappelijke aanpak van de universiteiten botst op de vaart die de politiek wil maken. UHasselt-rector Bernard Vanheusden merkt een zekere druk: 'Er is een hele sterke lobby voor die ijkingstoetsen. Dat terwijl het debat nog altijd gepolariseerd is.'
Zowel De Laet als Vanheusden zien een algemene uitrol van de niet-bindende ijkingstoetsen dan ook als onhaalbaar op korte termijn. 'We willen nog altijd die kwaliteitsvolle meting doen', stelt De Laet. 'Op dit moment kunnen we dat niet voor alle opleidingen doen.'
Bovendien is niet iedereen overtuigd van het heil van de testen. 'De correlatie tussen het resultaat en de slaagkans is niet groot genoeg', vindt Vanheusden. 'Dat is een risico. Je gaat zoveel mensen een fout advies geven dat je je kan afvragen wat het nut er nog van is.'
UHasselt werkt met een systeem dat de punten in het zesde middelbaar enerzijds, en de match tussen de afstudeerrichting in het secundair onderwijs en de gekozen studierichting aan de universiteit anderzijds, combineert om een oriëntering te bevorderen. Vanheusden is tevreden over de eerste resultaten: 'Eerste analyses voor UHasselt en KU Leuven wijzen erop dat dat systeem een merkelijk hogere correlatie zou halen en minder afschrikwekkend werken. Het zou ook veel minder werk vragen.'
