Vlaamse regering wijst nieuwe ander­stalige opleidingen af: 'De regering vaart blind'

De Vlaamse regering laat dit jaar geen nieuwe anderstalige opleidingen van de KU Leuven meer toe. De universiteit diende acht aanvragen voor masteropleidingen in en twee voor nieuwe bachelors. In totaal wees de regering twintig aanvragen door univer­siteiten en hogescholen voor nieuwe anderstalige opleidingen af. Vier van de nieuwe aanvragen werden wel goedgekeurd, alle vier professionele bacheloropleidingen.

In het geval van de masteropleidingen gaat het steeds om opleidingen waarvoor het Nederlandstalige equivalent niet bestaat of zou worden afgeschaft. In principe mag dat niet, maar universiteiten kunnen een uitzondering aanvragen op die zogenaamde 'equivalentievoorwaarde'. Die moet dan behandeld worden door de Commissie Hoger Onderwijs. Dat is een orgaan van experten dat oordeelt over het nut van nieuwe opleidingen in Vlaanderen.

Maar daar knelt het schoentje: de commissie heeft zich immers niet kunnen uitspreken over de aanvragen omdat ze nog niet samen­gesteld was. De beslissing ligt dan volledig bij de Vlaamse regering, die op die manier zonder voorafgaand advies moet oordelen. 'Daardoor vaart de regering eigenlijk blind', zegt onderwijsjurist Kurt Willems (KU Leuven). 

Onvoldoende meerwaarde

Helemaal uit de lucht vallen doen de beslissingen niet. In het regeerakkoord kondigde de Vlaamse regering immers al aan dat ze geen uitzonderingen meer zou toelaten op de equivalentievoorwaarde. 

'We vinden het belangrijk dat Vlaamse studenten hun initiële opleidingen ook altijd in het Nederlands kunnen afronden', zegt Lorenzo Terrière, woordvoerder van minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA). 'De regering wil in elk geval vermijden dat er een kloof ontstaat tussen een academische elite en de brede bevolking', klinkt het bovendien in het persbericht.

Opvallend is dat ook de aanvragen voor twee Engelse bacheloropleidingen van de KU Leuven – Bachelor of Applied Linguistics en Bachelor of Biomedical Sciences – werden afgewezen. Daarvoor bestaan in principe wel twee Nederlandstalige equivalenten: de Bachelor in de Toegepaste Taalkunde en de Bachelor Biomedische Wetenschappen

In het geval van de Bachelor of Applied Linguistics twijfelt de Vlaamse regering eraan of het Nederlandstalige equivalent voldoende overeenkomt, luidt het in de argumentatie. Bovendien vindt ze dat de KU Leuven er onvoldoende in slaagt de meer­waarde van de anderstalige opleiding aan te tonen. Ook bij de Bachelor of Bio­medi­cal Sciences vindt de regering dat de universiteit er niet in slaagt de meerwaarde voldoende aan te tonen.

'We hebben gekeken naar de meerwaarde voor het werkveld en de territoriale spreiding', zegt Terrière. 'In totaal staat er immers een rem van negen procent op ander­stalige bacheloropleidingen in Vlaanderen. We vonden het belangrijk om ook in andere provincies nieuwe opleidingen toe te staan.' Daarbij wordt er wel apart gekeken naar professionele bachelors en academische. De nieuwe goedkeuringen staan bijkomende bacheloropleidingen aan de KU Leuven in theorie dus niet in de weg. 

'Je kan je natuurlijk de vraag stellen op basis van welke informatie de Vlaamse regering die beslissing dan maakt', zegt Willems. 'Dat is immers net waar de Commissie Hoger Onderwijs voor dient. Daar zetelen experten die objectief een inschatting kunnen maken.' 

Politieke beslissing

De Commissie Hoger Onderwijs bestaat om politieke inmenging bij het inrichten van nieuwe opleidingen te vermijden. De regering hoeft haar advies niet te volgen, maar moet dan wel beargumenteren waarom ze dat niet doet. Is er geen advies dan gaat de wetgeving er automatisch vanuit dat het advies negatief is. In dat geval kunnen de instellingen beroep aantekenen en moet de Vlaamse regering daarover oordelen.

'Dat is het primaat van de politiek', zegt Terrière. 'Er is een procedure om toch te oordelen zonder Commissie voor Hoger Onderwijs en die is hier gevolgd.' Toch twijfelt Willems aan de juridische zekerheid van de beslissingen. 'Het wordt zo een zuiver politieke beslissing, hoewel dat niet de bedoeling van de wetgever was. Je kan dan beargumenteren dat het zorgvuldigheids­beginsel niet gevolgd is omdat er geen volledig dossier op tafel lag.' 

Al acht Willems de kans klein dat de besluiten aangevochten zouden worden. 'Je moet dan een procedure opstarten bij de Raad van State, waarbij het enige tijd duurt voor er een beslissing is. Het is vaak slimmer om gewoon een nieuwe aanvraag in te dienen en te wachten tot er een nieuwe beslissing geveld wordt.'