Publiek beleid, maar niet voor iedereen

De vernieuwde master in Publiek Management en Beleid belooft studenten klaar te stomen om 'grote maatschappelijke uitdagingen' aan te pakken. In de praktijk gaan die uitdagingen vooral om ingewikkelde beleidsprocessen en organisa­torische vraag­stukken. Bijzonder genoeg blijft structurele aandacht voor diversiteit, ongelijkheden en machts­relaties binnen de publieke sector grotendeels afwezig in het curriculum.

Hoe kan het dat toekomstige beleidsmakers nauwelijks leren over die fundamentele thema's, terwijl ze binnenkort beleid moeten ontwikkelen voor een samenleving waarin verschillen tussen mensen en machts­verdeling dagelijks het functioneren van beleid beïnvloeden?

Loonkloof

Of het nu gaat om onderwijs, zorg, de arbeidsmarkt of veiligheid: verschillen in achter­grond, gender, cultuur en identiteit spelen telkens een beslissende rol. Zonder kennis van diversiteit en gender lopen we het risico blinde vlekken te hebben en beleid te maken dat niet aansluit bij de noden van de samenleving.

Genderongelijkheid en discriminatie zijn geen incidentele problemen maar struc­turele kwesties die diep verankerd zijn in onze maatschappij. Denk aan de loonkloof, ongelijke carrièremogelijkheden of het gebrek aan representatie van vrouwen en minderheden in leidinggevende posities. De samenstelling van veel bestuursorganen en topfuncties in zowel de publieke als de private sector blijft opvallend homogeen. 

Dat illustreert hoe maatschappelijke struc­turen en machtsverhoudingen doorwerken in het overheidsbestuur en daarbuiten. Zulke ongelijkheden zijn niet vanzelf­sprekend of onvermijdelijk, maar het resultaat van historische en sociale processen die vaak onzichtbaar blijven. Toch komt het thema diversiteit in onze opleiding vaak slechts zijdelings aan bod, als een extraatje of keuzevak. Dat is niet genoeg.

Plichtvak

Het belang van een verplicht vak over diversi­teit en gender wordt bovendien ondersteund door wetenschappelijk onderzoek. Enkele studies tonen aan dat studenten die zulke vakken volgen beter in staat zijn om inclusieve praktijken te herkennen en toe te passen, en meer bewust worden van hun eigen vooroordelen. Dat leidt tot meer inclusief denken en handelen, wat essentieel is voor het ontwikkelen van rechtvaardig en effectief beleid.

Daarom pleit ik als studente Publiek Management en Beleid voor een verplicht diversiteits- of gendervak. Niet omdat het 'moet van de tijdgeest', maar omdat het noodzakelijk is voor het maken van eerlijk, effectief en toekomstbestendig beleid. Alleen zo kunnen wij als toekomstige beleidsmakers écht het verschil maken voor iedereen in onze samenleving.

Helena-Miro Van Paesschen studeert Publiek Management en Beleid aan de KU Leuven.