September says laat veel vragen onbeantwoord

Over de film >

• Regisseur: Ariane Labed
• Gebaseerd op de roman Sisters van Daisy Johnson
• Mia Tharia als July, Pascale Kann als September, Rakhee Thakrar als Sheela
  
• Speelt nu in Cinema ZED tot en met 6 mei

Voor wie een problematische band heeft met diens broer of zus, kan September Says aanvoelen als een pijnlijke spiegel. De film van regisseur Ariane Labed duikt diep in de complexe, vaak ongemakkelijke dynamiek tussen twee zussen die schommelt tussen verbondenheid en verstikking. 

De film vangt aan met de woorden 'September, kijk naar July en doe haar na'. De dynamiek tussen de twee wordt meteen duidelijk, denkt het publiek. In werkelijkheid verloopt het namelijk een tikkeltje anders: het is niet September die continu luistert naar haar zus en haar imiteert, maar omgekeerd. Doorheen de film wordt imitatie niet langer een vorm van bewondering, maar een instrument van controle en manipulatie. 

De twee zussen lijken dan wel fysiek op elkaar, hun persoonlijkheden zijn sterk ver­schillend - is dat niet hoe het bij iedereen gaat? Maar het is net die tegenstelling die Labed zorgvuldig uitspeelt in de eerste helft van de film, waarin beide meisjes worstelen met hun positie op school. Ze worden vaak als buitenstaander behandeld en zijn slachtoffer van talloze pesterijen. Vooral July krijgt het hard te verduren, waardoor September een meer beschermende rol opneemt. Dat resulteert echter in meerdere schorsingen. 

De pesterijen komen tot een climax wanneer een schandelijke video van July door de school verspreid wordt. Zo vindt er een hevige confrontatie tussen de zussen en de pesters plaats. De donder en bliksem geven een extra element van spanning aan de scene, maar zijn misschien een te veel gebruikt cliché. 

Waanzin

Na de climax volgt een abrupte wending: het gezin verhuist naar de afgelegen villa van de grootmoeder. Die locatie representeert een bepaalde transformatie waar July, September en de moeder doorgaan. 

Vanaf dan raken de zussen verwikkeld in een spel 'September says', een variant op het gekende Simon says. Niet deelnemen aan het spel is ook geen optie voor July. In het begin zijn de opdrachten redelijk onschuldig, maar die lopen al snel uit de hand. Zo wordt July verplicht om in haar eigen hals te snijden door haar zus. De kijker ziet een obsessieve en dominante September, een beeld die ondanks de nuancering op het einde in het geheugen gegrift staat.

Het is onduidelijk welke boodschap het 'September says' wil oproepen. Gaat het over trauma? Over afhankelijkheid? Over identiteitsverlies? September Says roept meer vragen op dan het beantwoordt en wil te veel thema's tegelijk aankaarten. Het duurt dan ook lang voordat de plot echt vorm krijgt, misschien wel te lang. Pas tegen het einde van de film valt het ontbrekende stukje van de puzzel. 

Ondanks dat September Says soms langdradig aanvoelt en elementen bevat waarvoor een trigger warning niet misplaatst zou zijn, is het een intrigerende film.  De dunne lijn die Labed aanhaalt tussen zorgzaamheid en onderdrukking is zeker stof tot nadenken.