'Mama Erasmus' overleden: wie was Sofia Corradi?

Wie buitenlandervaring zegt, zegt Erasmus. Het bekende uitwisselingsprogramma heeft al meer dan 16 miljoen studenten binnen de Europese Unie aan een studiebeurs geholpen. Ook aan de KU Leuven zijn er jaarlijks zo'n 1300 outgoing en 1500 incoming studenten. Dat het Erasmusprogramma bestaat, hebben we voornamelijk te danken aan één vrouw: Sofia Corradi.

Eigen ervaring

Corradi, geboren in 1934, studeerde rechten aan de Universiteit Sapienza in Rome. In 1957 kreeg ze een Fulbright-beurs om haar studies verder te zetten in de Verenigde Staten. Daar haalde ze een masterdiploma Vergelijkend Recht aan Columbia University in New York. Deze universiteit, een van de acht Ivy League-universiteiten in de VS, was toen al een prestigieus instituut. Maar tot Corradi's verbazing werd haar Amerikaans diploma bij terugkeer in Rome niet erkend. 

Door haar eigen ervaring kwam Corradi op het idee om een internationaal uitwisselingsprogramma voor studenten op te richten. 'Ik heb mezelf beloofd dat geen enkele andere student ooit zo'n belediging zou moeten ondergaan als ik', vertelde ze aan de Italiaanse krant La Stampa in 2016. Corradi was ervan overtuigd dat we, zeker in Europa, internationale diploma's gelijkwaardig moeten behandelen. De aanzet voor Erasmus+ was gegeven.

Eerdere pogingen om zo'n programma op te richten waren al ondernomen in Italië. Het was het doorzettingsvermogen van Corradi dat het verschil kon maken. Nadat ze afgestudeerd was, deed ze onderzoek naar het recht op onderwijs bij de Verenigde Naties. Daarna werd ze adviseur van de Conferentie van Italiaanse Rectoren. Die positie gebruikte ze om haar idee op de kaart te zetten.

Europese Unie

Vier Italiaanse kranten publiceerden in 1969 haar voorstel om academische credits internationaal te erkennen. Pas in 1987, na jaren lobbywerk, keurde de Europese Unie het Erasmusprogramma goed. Wat begon als de ervaring van één vrouw, is nu uitgegroeid tot een van de meest succesvolle Europese initiatieven ooit.

'Door Erasmus leren studenten om te dromen', vertelde Corradi in een interview met Italiaanse onderzoekster Maria Pia di Nonno in 2016. Dat gevoel bevestigt ook studente Journalistiek Nele Gaasbeek. Zij ging in haar derde jaar Geschiedenis op Erasmus naar Uppsala, in Zweden. 'Het is zo'n eye-opener. Het laat je inzien wat je eigen interesses zijn', legt ze uit.

Door op Erasmus te gaan, kan je niet alleen op academisch vlak bijleren. Veel studenten halen er ook andere levenservaringen uit. 'Ik durf meer. De stap om nieuwe dingen te proberen is veel kleiner', aldus Nele. Over de vraag of ze het anderen zou aanraden, is ze dan ook heel duidelijk: 'Ik zeg tegen iedereen: "Doe het. Vertrek." Als studenten mogen wij Sofia Corradi heel dankbaar zijn.'

Erasmus aan KU Leuven

Volgens Elke Timmermans, al sinds 1999 Erasmus+-coördinator aan onze universiteit, is het programma voor universiteiten zelf ook een meerwaarde. 'Wanneer studenten of professoren naar het buitenland gaan, versterken ze ook de samenwerking tussen de universiteiten', legt ze uit. 

Erasmusuitwisselingen zijn dan wel academisch een meerwaarde, economisch leveren ze niet veel op. Meer zelfs, vaak moeten universiteiten geld uitgeven voor het plannen van bijvoorbeeld welkomstavonden of infosessies. 'Dat zien de universiteiten dan eerder als een investering', aldus Timmermans.