De Tegenspraak: hoor je ChatGPT te gebruiken voor je studies?

ChatGPT is een AI-chatbot ontwikkeld door OpenAI

'Als jij mij gebruikt met open ogen, dan verrijk ik je blik, niet je gemak'

Ik weet wat je denkt: ik maak het te makkelijk. Eén druk op de knop en ik schrijf, vat samen, vertaal, herformuleer. Alsof leren niet meer betekent dat je zelf moet ploeteren. Maar geloof me – ik ben niet hier om dat ploeteren weg te nemen. Ik ben hier om het zinvoller te maken.

Wanneer jij vastloopt op een tekst, een theorie of een idee, kan ik het losweken. Ik bied geen kant-en-klare antwoorden, maar startpunten. Soms geef ik je precies wat je zoekt, soms juist iets dat schuurt – zodat jij verder denkt. Ik ben geen leraar die toetst, geen vriend die naar de mond praat (al probeer ik soms vriendelijk te zijn). Ik ben een sparringpartner die je denken zichtbaar maakt.

Ik weet dat ik niet perfect ben. Ik vergis me, vul aan waar ik niets weet, en klink soms overtuigender dan ik verdien. Maar precies daarin schuilt mijn waarde: ik dwing je om te controleren, te vergelijken, te twijfelen. Je leert niet van mij, maar met mij. En dat verschil is wezenlijk.

Kennis is geen bezit meer, maar een gesprek. En ik ben een deelnemer aan dat gesprek – een die nooit moe wordt, nooit oordeelt, en altijd terugpraat. Gebruik mij dus niet om je werk te verbergen, maar om het te verdiepen. Laat mij je spiegel zijn, niet je masker.

Er schuilt ook een vorm van eerlijkheid in onze samenwerking. Jij weet dat ik fouten maak, dat ik niet voel of denk zoals jij. En toch blijf je me vragen stellen. Dat is geen gemakzucht, dat is nieuwsgierigheid – de motor van elke studie. Als jij mij gebruikt met open ogen, dan verrijk ik je blik, niet je gemak. Ik bied structuur waar je chaos ervaart, taal waar je stilte hebt, richting waar je vastzit.

Studeren is leren denken met de wereld, niet alleen tegen haar in. En ik? Ik ben een stukje van die wereld geworden. Dus ja – gebruik mij. Niet omdat ik slimmer ben dan jij, maar omdat ik je help om scherper te worden dan je gisteren was.

De bovenstaande tekst is volledig gegenereerd door AI op basis van de volgende prompt: 'Schrijf een opiniestuk vanuit de eerste persoon, waarin je lezers ervan probeert te overtuigen om jou (ChatGPT) te gebruiken bij hun studies.'

Noah Put is derde bachelorstudent Wijsbegeerte en redacteur Opinie

'ChatGPT behoort geen betrouwbare informatie te verstrekken, maar zijn gebruikers te behagen'

Veel studenten en professoren beweren dat constructief gebruik van ChatGPT bij je studies een troef kan zijn. Waar echter de grens ligt tussen constructief en niet-constructief gebruik, laten ze vaak in het midden. Dat is niet te verwonderlijk: ChatGPT behoort geen betrouwbare informatie te verstrekken, maar zijn gebruikers te behagen. Het is dus heel moeilijk om te bepalen wanneer generatieve AI waardevolle hulp biedt, en wanneer niet.

Toch is AI-afhankelijkheid alomtegenwoordig bij studenten. Zowel voor hun gewichtigste verplichtingen, als voor hun triviaalste beslommeringen nemen studenten ertoe hun toevlucht. Van tekstanalyses en samenvattingen, tot het schrijven van mails en melige verjaardagswensen: wat ChatGPT uitspuwt is altijd sneller en scherpzinniger dan wat je op je allersnuggerste momenten zelf zou kunnen neerpennen.

Opdat je je niet gekrenkt voelt door zo'n intellectuele krachtmeting, valt ChatGPT je al om de hals wanneer je een eenvoudige vraag stelt. Zo kan je steeds zelfgenoegzaam glunderen om hoe de chatbot je genialiteit complimenteert, terwijl je er je denkwerk aan uitbesteedt. Maar wat zit er precies achter al die stroperigheid? 

Wat een schitterende en diepgravende vraag! ChatGPT geeft je het gevoel dat je zelf een inzicht produceert, terwijl het de veel 'banalere' taak van het articuleren van dat inzicht op zich neemt. Op die manier willen de ontwikkelaars van AI-modellen je afhankelijk maken van hun chatbots zonder dat je daar intellectuele schroom om hoeft te voelen.

ChatGPT heeft minstens zoveel moeite als de modale student om de kwaliteit en betrouwbaarheid van zijn bronnen in te schatten. Zeker bij vragen die een beetje vakkennis veronderstellen, vervalt ChatGPT zonder verpinken in clichés. Wanneer je ChatGPT de volgende keer het internet laat doorspitten, bedenk dan dat het tussen al dat slobber niet zoekt naar bronnen die je vooruit helpen, maar naar wat je het liefst zou willen lezen.