KU Leuven-onderzoek schat waarde 'Boom van 't Groot Verdriet' op meer dan een miljoen

Volgens de formule die de overheid standaard gebruikt is de Boom van 't Groot Verdriet ongeveer 200.000 euro waard. Die formule komt uit de ecologie en biologie en houdt rekening met kenmerken als de stamomtrek en hoeveelheid CO₂ die een boom kan opnemen. 

'Maar ze negeren het feit dat bomen deel uitmaken van onze omgeving en dat mensen eraan gehecht zijn', zegt professor Rousseau van het centrum voor Economie en Duurzaam Ondernemen. 'Onze geschatte waarde van 1,3 tot 2,5 miljoen euro ligt een pak hoger. Het is juist die sociale en relationele waarde die we proberen aan te tonen met ons onderzoek.'

Op de vraag of de KU Leuven de boom kan verkopen, lacht professor Rousseau uitbundig. 'Het is net als met kunst. Hoewel er een prijskaartje aan vasthangt, zouden mensen verontwaardigd zijn als iemand een Monet zou kopen en vernietigen. Een boom kan je ook niet zomaar kopen en kappen!' 

Kapotte riolering

Om de waarde te berekenen, legde het onderzoeksteam de deelnemers een fictief scenario voor, waarin de wortels de omliggende riolering schaden. Ofwel zou de boom worden geveld, ofwel de riolering verplaatst. De tweede oplossing is natuurlijk veel duurder, dus werd de deelnemers gevraagd of ze bereid zijn een eenmalige bijdrage te leveren. 

'Mensen zijn niet zo goed met open vragen, dus gaven we ankerpunten', legt Rousseau uit. 'Ze kregen bijvoorbeeld een startbedrag van zes euro. Als ze akkoord gingen, kregen ze een hoger bedrag te zien en als ze niet akkoord gingen, een lager bedrag. De groep die de enquête niet afmaakte, kreeg een nulwaardering.' 

'Dertig procent van de deelnemers kende de boom niet en was bereid om veertien euro te schenken. Veertig procent kende de boom wel en was dan ook bereid om een hoger bedrag van 21 euro te geven.' 

Het onderzoek van Sandra Rousseau, Axelle Francx en Karen Peeters hield ook rekening met studenten. Een dikke tien procent van de deelnemers was student. 'Ze horen namelijk bij de stad, maar we wilden ook geen oververtegenwoordiging,' zegt Rousseau. 'Studenten zijn een atypische groep, want ze werken nog niet, maar zijn wel per definitie hoogopgeleid.' 

Autoweg vs natuurgebied

De Boom van 't Groot Verdriet is bij de onderzoekers zelf goed gekend: 'We passeren er elke dag, aangezien de boom naast de faculteit Economie staat. Het is een vertrouwd deel van onze omgeving én van die van de Leuvenaars. 'Vaak is er protest wanneer bomen gekapt worden. Mensen eisen een uitleg. Het is belangrijk dat stadsbesturen bewust zijn van de band die mensen met bomen hebben, vooraleer ze te kappen.' 

Die bewustwording staat centraal bij Invabio, het kader waarin het onderzoek werd verricht. Dat project probeert de waarde van bomen, planten en dieren, inclusief de sociale en emotionele waarde, in kaart te brengen. Aan de hand daarvan ontwikkelen ze algemene criteria waar overheden op kunnen steunen. 

'Zo is het nuttig voor overheden wanneer ze de afweging moeten maken tussen het verbreden van een autoweg of het behoud van de daar aanwezige natuur. Ook biedt het een rechter een leidraad tijdens het bepalen van een schadevergoeding. Stel dat iemand een aantal roofvogels vergiftigt, hoeveel is de economische schade dan?', haalt Rousseau aan.