Waarom Dorien Emmers meeliep in de stoet: 'Ik zou wil­len dat onze univer­siteit diverser wordt'

'Ik heb zeker overwogen om deel te nemen aan de actie', zegt Dorien Emmers, professor Chinese studies aan de KU Leuven. Tijdens de opening van het academiejaar woensdag blokkeerden zo'n honderdtal actievoerders voor enkele minuten de stoet der togati door op de grond te gaan liggen.

Hoewel enkele professoren meededen aan de actie, was Emmers niet een van hen. Wel droeg ze ostentatief een sneetje van een watermeloen mee tijdens de stoet, een van de symbolen van de pro-Palestijnse beweging. 'Ik wilde graag zelf meewandelen in de stoet', legt ze uit. 

'Ik ben voor alle duidelijkheid dankbaar dat ik hier mag werken als professor. De KU Leuven is een heel belangrijk instituut omwille van haar kenniscreatie en haar bijdragen aan het maatschappelijke debat.'

'De universiteit doet ook wel echt haar best om de academische vrijheid te vrijwaren', benadrukt ze, 'iets wat niet vanzelfsprekend is in de huidige woelige geopolitieke context, waarin academische vrijheid in heel wat landen zwaar onder druk staat. Liggen sprak mij minder aan: door te wandelen toon je ook dat je vooruit wil.' 

Nochtans laten steeds meer professoren de stoet aan zich voorbijgaan door de timing en het oubollig imago, bleek uit een rondvraag van Veto.
Dorien Emmers: 'De stoet is niet super divers, hè. Ik zou willen dat onze universiteit diverser wordt. Er wandelen niet veel jonge of vrouwelijke professoren mee. Om die reden wilde ik ook graag meewandelen.' 

'Tegelijk wilde ik het signaal geven dat er heel wat kritisch denken in universiteiten zit, waar hopelijk meer gehoor aan zal gegeven worden. Het is niet zo dat enkel zij die openlijk protesteerden, kritisch zijn over onze houding ten opzichte van Gaza. Dat geldt ook voor veel academici die meeliepen in de stoet. Ik vind het niet moeilijk om te erkennen dat het een genocide is, en dat we ons daarover moeten uitspreken.' 

Vindt u dat de KU Leuven verder moet gaan in het verbreken van banden met Israëlische instellingen en onderzoekers?
'Waar ik me als sinoloog in grote mate aan stoor en weinig begrip voor kan inbrengen, is het gebruik van twee maten en gewichten. Waarom is het gemakkelijk om een boycot in te stellen tegenover landen als Rusland en Iran, en niet tegenover Israël?'

'Ter verdediging van die dubbele standaard wordt vaak het argument ingeroepen dat Rusland en Iran autoritaire systemen zijn, en Israël een democratisch systeem. Je kan echter ook stellen dat niet elke democratie zich "goed" gedraagt, en niet elke autocratie per se "slecht". Het is heel makkelijk om Russische atleten te verbannen, maar blijkbaar niet om burgers van andere landen zoals Israël op dezelfde manier te behandelen.' 

Bent u dan gewonnen voor een academische boycot als instrument?
'Persoonlijk vind ik dat heel erg voor zowel Russische als Israëlische onderzoekers, maar als je echt druk wil zetten, moet je een boy­cot doortrekken naar individuele samen­werkingen. Dus ja, ik vind dat er óók een academische boycot moet ingesteld worden tegen Israël. Zo'n boycot moet natuurlijk niet enkel in een universitaire context gebeuren, maar ook in een politieke context.'

Straf je individuele onderzoekers op die manier niet onnodig?
'Als zo'n samenwerkingen zouden toegelaten worden, heeft een boycot weinig inhoud. Onderzoekers kunnen er ook altijd voor kiezen om hun land te verlaten en vanuit een ander land hun onderzoek verder te zetten. Natuurlijk kan je samenwerken met een Israëlische onderzoeker die woont en werkt in de Verenigde Staten.' 

Tijdens haar speech op de academische zitting gebruikte Severine Vermeire voor het eerst als rector het woord 'genocide'. Vindt u dat de universiteit al veel eerder dat woord in de mond had moeten nemen?
'Achter zo'n beslissing zit vaak ook heel wat politieke druk, ik denk niet dat onze rector daar individueel een beslissing in kan nemen. Ik kan alleen maar zeggen dat ik wat er nu gebeurt in Gaza persoonlijk ook zie als een genocide. Maar het conflict is nu al twee jaar bezig, ik vraag me wel echt af hoe het mogelijk is dat het gisteren voor het eerst expliciet als een genocide werd benoemd door de rector.'

De KU Leuven heeft ook heel wat samen­werkingen met Chinese instellingen. In die samenwerkingen was er vaak sprake van censuur, berichtte Veto eerder. Moet ze zich daar kritischer tegenover instellen?
'Ik denk dat we daar heel kritisch over moeten zijn, net zoals we dat moeten zijn voor heel wat andere landen. Maar China wordt veel sterker aangepakt, en niet altijd met reden. Vooroordelen overheersen en iedereen gelooft die vaak blindelings. De realiteit over China is veel genuanceerder. Wat er met de Oeigoeren gebeurt werd heel snel geclassificeerd als genocide, maar wat er in Gaza gebeurt is veel erger.'

'Beeld je eens in dat het China was dat aan de kant van Israël stond, en wij aan de kant van Gaza? Hadden we wat er daar gebeurt dan niet al lang veroordeeld als genocide? Dat heeft te maken met het feit dat Israël gesteund wordt door de VS, en wij ons daar niet tegen durven te verzetten. Zelfs met iemand zoals Donald Trump aan het roer, die toch ook niet bepaald democratisch is.'

'Dat zijn die twee maten en gewichten. We moeten kritisch zijn over samenwerkingen met China, maar niet elke roddel over China voor waar aannemen.'