Ja, deze verkiezingen gaan verdorie wel ergens over

Kleurloos, daarmee kunnen we de campagnemomenten van de rectorverkiezingen aan KU Leuven beschrijven. Sereniteit, heet dat in KU Leuven-jargon, maar in werkelijkheid weten we dat crisissen het best behandeld worden met een koel hoofd, en een ongeïnteresseerde publieke opinie. Echter, beste student, berg die je m’en fous-attitude even op, onze universiteit staat op het punt fundamenteel te veranderen.

Daar is ook enige zelfreflectie gepast. Ondanks eerdere berichtgeving gaan deze verkiezingen wel degelijk ergens over. De herindeling van het academiejaar raakt bijvoorbeeld echt aan de kern van het student-zijn. De derde zittijd geldt voor velen als een vangnet, dat hen in staat stelt om tijdens het academiejaar tijd te verdoen aan geld verdienen via hun studentenjob. De maatschappelijke vraag naar een verhoging van de werkuren voor studenten bevestigt dat.

Het verschuiven van de derde zittijd, of omvormen naar een ‘herkansing’, maakt het onmogelijk voor studenten om opleidingsonderdelen op de lange baan te schuiven. Bijgevolg kunnen ze het zich niet meer permitteren om al te veel tijd te verdoen tijdens het semester en blijft er minder tijd over voor studentenjobs. Maar ook tegen een herindeling vallen argumenten te maken. Die draagt namelijk het risico in zich examenperiodes ondraaglijk lang te maken. En dat terwijl de examenperiodes nu al een grote mentale klap geven aan veel studenten.

Ook het ontvriezen van het allocatiemodel kan ingrijpende gevolgen hebben voor de studenten. In Nederland zien we al waar zulke efficiëntie-oefeningen toe kunnen leiden. Dat ontvriezen betekent zoveel als: er wordt geschoven met geld, en dat zal directe en impactvolle gevolgen hebben voor ons. Overigens ook voor de rest van de academische gemeenschap, de groep Humane Wetenschappen in het bijzonder.

Het is daarom belangrijk dat de hele universiteit zich over die kwesties kan uitspreken en dat de rector door de gehele universiteit wordt verkozen. Toch wordt de studentenstem zoveel mogelijk in haar omvang beperkt en lijken de verkiezingen de modale student niet te interesseren. Directe inspraak wordt gelimiteerd door een systeem van kiespersonen en rangschikken dat er op de koop toe voor zorgt dat studenten hun stem niet meer kunnen wijzigen voor de tweede ronde. Voor ons was alles al beslist in de eerste ronde. 

Democratie impliceert nochtans dialoog, en dynamiek. Maakt het voor studenten niet uit hoe kandidaten hun campagne bijsturen? Toch werden zij volledig buiten beschouwing gelaten tijdens de twee laatste campagneweken, onaanvaardbaar in een democratie. Of gaan we er collectief van uit dat bijsturen onmogelijk is? Dat lijkt ons net elementair voor het democratische systeem. Kandidaten moeten zich kunnen aanpassen aan het electoraat en kunnen inspelen op tendensen daarin. Maar omgekeerd geldt dat net zo goed: ook het electoraat moeten zich kunnen laten sturen door campagnegebeurtenissen.

Maar dat electoraat, beste student, bent u niet, of toch niet voor meer dan tien procent – verwaarloosbaar hoe hard men ook het tegendeel beweert. Dat wordt gedragen door het zelfstandig academisch personeel, een gesloten machtsblok. Wie invloed wil, moet meebuigen. Wie zich niet conformeert, blijft buitenspel. Toegegeven, voor ons is dat gemakkelijk te schrijven. Het is tenslotte niet onze carrière die op het spel staat.

Maar, dat is niet hoe een universitaire gemeenschap hoort te functioneren. Laat ons dus onbezonnen een gevaarlijke uitspraak doen. Er is ruimte nodig voor een transparante interne democratie, waar inhoudelijk debat gevoerd kan worden zonder angst of druk.

Daarom, een oproep, aan alle stemgerechtigden: kies niet voor jezelf. Kies voor de universiteit. Want alleen dan maken we van de KU Leuven een gemeenschap die haar naam waardig is.

Andreas Vandingenen is eindredacteur. Het editoriaal wordt gedragen door de voltallige redactie.